poster - typografie
zeefdrukexperiment
zeedijk
januari 2016
een zeefdrukexperiment naar alle typografische uitingen op de etalageramen van de zeedijk in amsterdam
De mens wordt omgeven met typografie. Wij zijn ons hier in het dagelijks leven nauwelijks bewust van. Naamplaatjes, straatnaamborden, etalageramen, lichtreclames, verkeersborden en reclameborden zijn allemaal dragers van een grote verscheidenheid aan fonts of handgeschreven mededelingen. Het leek mij boeiend om een inventarisatie te maken van de verschillende typografische uitingen in een vooraf afgebakend gebied. Dit vormde het basisidee achter de poster “zeedijk’.
Het begon met het maken van een stuk of honderd gepolariseerde foto’s in een van Amsterdams oudste en bekendste straten. De Zeedijk doorkruist de Amsterdamse “chinatown” hetgeen goed naar voren kwam in de typografische uitingen. Slechts een deel van de gefotografeerde letters en tekens konden op de computer worden samengevoegd tot één poster. Het streven was een bijzondere melange van typografische uitingen van een bijzonder gemêleerde straat.
Zelf vind ik posters waaraan naast zwart en wit slechts een kleur of kleurtoon wordt toegevoegd het mooist. In dit geval vertegenwoordigt het papier de witte kleur. Dus er moesten twee films worden gemaakt voor twee verschillende drukgangen. Een film voor de zwarte verflaag en een film voor de zee(dijk)groene kleur. Deze druklagen worden op een transparante folie geprint.
De zeefdruktechniek is een sjabloon-doordrukproces. Een stuk fijn gaas van zijde, polyester of staal wordt over een raamwerk gespannen. Elk zeefdrukraam wordt voorzien van een lichtgevoelige emulsielaag.
Op een belichtingstafel wordt de geprinte film op het zeefdrukraam gelegd. De film en het zeefdrukraam worden vacuüm gezogen zodat ze goed op hun plaats blijven. Vervolgens wordt het zeefdrukraam belicht. Het licht gaat door de transparante delen van de film. Door de belichting kunnen deze delen na het belichtingsproces worden weggewassen. De fijne gaatjes in het belichte gedeelte van de zeef staan nu weer open.
Het is belangrijk dat het papier en de zeefdrukramen op de juiste plek op elkaar komen te liggen op de zeefdruktafel wanneer er sprake is van meerdere drukgangen. Elke zeefdrukker heeft hier zijn eigen trucs voor. Tijdens het drukproces wordt de inkt over het zeefdrukraam uitgesmeerd met behulp van een rakel. Hierdoor wordt de inkt door de vrijgemaakte openingen van het zeefdrukraam gedrukt.
De gedrukte vellen worden in rekken gelegd om te drogen alvorens een volgende druklaag kan worden aangebracht.
